Thả đèn nước - Họat động lễ hội văn hóa của đồng bào Khmer Nam bộ (Lượt xem: 3178)

      Lễ hội thả đèn nước bắt đầu bằng việc rước những chiếc đèn vòng quanh xóm ấp, trong tiếng trống sadăm rộn rã. Tùy theo điều kiện, có ấp chỉ làm một chiếc đèn, có ấp làm đến hai, ba chiếc. Những chiếc đèn nước được mô phỏng theo kiến trúc ngôi chánh điện hoặc hình dáng ngọn tháp để kinh thư trong chùa. Sau khi phác thảo trên giấy, người thợ bắt đầu làm phần khung đèn, thường là bằng kim loại và gỗ. Phần khung này tạo nên hình dáng, giúp cho đèn đứng vững trên mặt nước. Tiếp đến phần thân, mái ngói và đỉnh chóp cũng được tạo hình bằng giấy bìa cứng hoặc bằng những chất liệu phù hợp.

Khi hình dáng ban đầu của chiếc đèn dần hình thành, người thợ bắt tay vào trang trí hoa văn và gắn đèn thắp sáng. Người thợ chính là người đảm nhận phần vẽ hoa văn và quyết định phần lớn các chi tiết trang trí cho đèn, những người phụ việc sẽ theo đó mà gia công, đính kết cho hoàn chỉnh. Để hoàn thành một chiếc đèn nước, người làm phải mất hơn nửa tháng trau chuốt, tỉ mỹ từng chút một. Anh Tăng Thanh Hiền, người làm đèn nuớc ở xã Tân Hưng, huyện Long Phú, cho biết: “Công đoạn khó nhất của đèn nước là vẽ hoa văn, tô màu và chạy bóng đèn sao cho cả ba màu sắc phải hài hòa. Ví dụ như hoa văn của cột thì phải vẽ khác, phần trên nóc thì vẽ khác…Nhưng tất cả khi trang trí thì phải hòa quyện nhau”.

Vẽ hoa văn trang trí cho chiếc đèn nước

Đoàn rước đèn sau khi đi một vòng quanh xóm ấp sẽ tập trung về sân chùa để làm lễ, nghe sư tụng kinh cầu tam bảo, thể hiện lòng biết ơn Mặt Trăng, Mặt Đất, nguồn nước và mong tha thứ lỗi lầm cho con người. Bà con trong vùng cũng tề tựu lại thắp hương, cúng dường, gửi gắm những ước nguyện của mình. Ông Thạch Sết ở ấp Bờ Đập, xã Viên An, huyện Trần Đề, cho biết: “Lễ thả đèn nước có từ rất lâu, theo truyền thống đồng bào Khmer, đến mùa ra hạ ngày 15/9 âm lịch tổ chức thả đèn nước nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Khmer theo nghi thức Phật giáo Nam Tông. Trong buổi lễ có chuẩn bị các nông sản như khoai, xoài, cam, dừa... nhằm động viên bà con phấn đấu lao động sản xuất, nâng cao đời sống”.  

Trong đêm thả đèn nước còn có biểu diễn múa trống sadăm, múa lâm thol hay biểu diễn nhạc ngũ âm, làm cho lễ hội thêm đặc sắc. Sau nghi lễ, những chiếc đèn nước được thả trên sông hay kênh rạch gần xóm làng, mang theo ước nguyện của người dân về một năm mưa thuận, gió hòa./.

Mỹ Phuơng